ΥΠΕΡ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΧΡΕΟΥΣ

Το δημόσιο χρέος είναι ένα από τα θέματα που κυριαρχούν στην επικαιρότητα των τελευταίων δεκαετιών, γεννώντας ανησυχίες στην κοινή γνώμη για τις ευρύτερες συνέπειές του. Σχεδόν πάντοτε, πίσω από την ειδησεογραφία υποκρύπτεται το εξής θεμελιώδες ερώτημα: Είναι το δημόσιο χρέος κάτι «καλό» ή είναι κάτι «κακό»; Πρόκειται, δηλαδή, για ένα χρήσιμο εργαλείο στη διαχείριση έκτακτων περιστάσεων (π.χ. πολέμων, σοβαρών υφέσεων) και τη χρηματοδότηση μεγάλων υποδομών που αργούν να αποσβέσουν το κόστος τους, ή είναι ένα «καρκίνωμα» που πλήττει μεσοπρόθεσμα το βιοτικό μας επίπεδο, υπονομεύει το μέλλον των νεότερων γενεών και από το οποίο δύσκολα θα απαλλαγούμε; Η Ελλάδα κατέχει εξέχουσα θέση στην παγκόσμια ιστορία του δημόσιου χρέους, όχι μόνο για τον πρώτο καταγραμμένο «κρατικό» δανεισμό των Συρακουσών τον 5ο αιώνα π.Χ. , αλλά και για την πρώτη «κρατική» χρεοκοπία, συγκεκριμένα δεκατριών πόλεων που είχαν δανειστεί από τον Ναό των Δηλίων τον 4ο αιώνα. Στην ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας, ο κρατικός δανεισμός έχει παίξει σημαίνοντα ρόλο στη χρηματοδότηση μεγάλων έργων και ιδεών, συμβάλλοντας έτσι στη συγκρότηση του ελληνικού κράτους. Ταυτόχρονα, υπήρξε και αφετηρία αρκετών δεινών, σε περιόδους χρηματοοικονομικών δυσχερειών, με χαρακτηριστικότερη την πρόσφατη περίοδο της κρίσης χρέους. Οι συγγραφείς του βιβλίου υποστηρίζουν ότι ο δημόσιος δανεισμός παίζει καίριο ρόλο στην οικοδόμηση και τη σταθερότητα του σύγχρονου κράτους, διότι του επιτρέπει να αντεπεξέρχεται σε περιόδους κρίσης (πόλεμοι, πανδημίες, οικονομικές καταστροφές) και να προσφέρει στους πολίτες του ουσιώδη δημόσια αγαθά (μεταφορές, εκπαίδευση, ιατρική περίθαλψη). Παράλληλα, αποδίδουν στα δημόσια χρεόγραφα κομβικό ρόλο σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη των χρηματοπιστωτικών αγορών. Από την άλλη, πιστεύουν επίσης ότι τα μη παραγωγικά δημόσια δάνεια και όσα έχουν σαφώς πολιτικά κίνητρα θα πρέπει εξ ορισμού να αποφεύγονται, ώστε το πολύτιμο όπλο του δημόσιου χρέους να παραμένει «ετοιμοπόλεμο» όταν θα είναι πραγματικά απαραίτητο.